Çılgın Hüzünlü / Turgut Uyar

çünkü yaşamak gibi bir şeydi yaptığı
anasız bir tay gibi coşkun ve hüzünlü
akşamın dinginliğini otluyordu o zaman

her sabah denize çıkar, bir elma yerdi
hüznünü ve çılgınlığını elmanın
gözünü yumsan ağzında duyarsın

ellerine bakma artık
çünkü kar yağıyor
çılgın hüzünlü

büyük kentleri düşünse de rahatlasa
işte her şey nasıl haince karıştırılmış
kirli çamaşırlarla sabunlar ayrı semtlerde
saatin sonunda meydan
suyun sonu ilerde
böyle yaşamak zordur elbet anlıyorum
çılgın ve hüzünlü

çünkü bakışları yazda geçmiş bir geceyi andırıyor
yaşanmış mı temmuzda mı belli değil
çılgın ya da hüzünlü

şimdi dolaşıp duruyor aramızda
kıpkırmızı bir duygu olarak
doğudan batıya bir güz halinde
çılgın ve hüzünlü

biraz dağ yollarını öğrenmesi gerek sanırım
kahırçeker mekkâri katırları gibi
onlar ki hiçbir şeyleri yok
korkunca çılgın sevinince hüzünlü

kar dindi
gerçekten dindi
ellerine bakabilirsin artık.

Büyük Gece / Rainer Maria Rilke

Kaç kez hayretle baktım sana,  başlangıcı  düne  ait  bir

pencereden,

öylece  durdum ve hayretle  baktım.  Yeni kent, benim  için

yasak  kent  gibiydi  henüz,  ve  inatçı  manzara  kararmaktaydı;

sanki  ben,

hiç  yoktum . En yakınımdaki  nesneler  bile  çabalamıyordu

anlaşılır

olmak  uğruna. Yol, sokak  lambasını itip  geçiyordu,

yabancıydı.  Sonra

ötede-bir oda,  hissedilebilen ve lambanın  ışığıyla

aydınlanmış-,

ramak  kalmıştı  katılmama,  anlayıp  kapattılar pencereleri.

Durdum.  Bir  çocuk ağladı ardından. Biliyordum güçlerinin

nelere  yettiğini

çepeçevre  evlerdeki  bütün  annelerin-,  ama  bütün  o

ağlamaların  nasıl

teselli  bulmaz  dertlerden  doğduğunu  da  biliyordum.

Şarkı  söylemekteydi  bir ses,  beklentilerin  de  bir  nebze

ötesine

sarkarak,  ya  da  aşağılarda  bir  ihtiyar koyuveriyordu sitem dolu

öksürüklerini,  acımayı  bilen  bir dünyanın  karşısında  haklı olan,

kendi  bedeniymişçesine.  Sonra  bir saat vurdu-,  geç  kaldım

saymakta,

yanımdan  yuvarlanıp  gitti.-

Tıpkı  bir yabancı  oğlan  çocuğu gibi,  hani  sokakta  topu

değil,  ama

kendisi  yakalanan,  başkalarının  birbirleriyle  onca oynadıklarından

hiçbirini  oynamasına  izin  verilmeyen  bir çocuğun  durup

başka  yere

-nereye?-  bakması gibi, durdum,  ve ansızın,

anladım  ki,  sendin  benimle  oynayan,  ey  yetişkin  gece,

ve  o  zaman  hayretle  baktım  sana.   Kulelerin  öfkelendikleri,

kadere dönüşmüş  bir  kentin  beni  kuşattığı,  sır vermez dağların

meydan  okudukları  ve  yakın  çevrede,  duygularımın  o rastlantılara

bağlı  kıvılcımlarını  açgözlü  bir yabanlığın küIlendirdiği

yerde :-

evet,  ey  büyük gece,  bir ayıp  değildi  senin  için  beni  tanıman.

Soluğun

üstümden  geçti.  Engin   ciddiyetlere  yayılmış  gülümsemen

ise,  benliğime  işledi.

TESLİM  olmak  istiyorum.  Yayıl yayılabildiğin  kadar

Sen  değil  misin  bir çobanın  yüzünü,  bitip  tükenmeyen

hanedanların  taşındığı  kraliçe  rahimlerinde,  soyluluğun

ve  gelecekteki  cesaretlerin  taçlı  başlara  kazandırabildikleri

ifadelerden  daha  görkemli  kılan?   Kalyonların  sessiz

oymalarını  taşıyan  şaşkın  tahtalar,  dilsiz  bir inatla  açılmakta

direndikleri  deniz  evreninin  yüz  çizgilerini  alabildikten

sonra,  o  zaman  neden,

evet  neden,  ey acımasız  gece,  hissetmeyi  bilen,  isteyen

biri,  kendini  açan  biri,  sonunda  neden  benzemesin  sana?

(Geceye  Yazılan  Şiirler)

Acının Başkenti / Paul Eluard

Gözlerinin eğrisi dolanıyor yüreğimi,
Bir raks  bir dinginlik çemberi
Zamanın aylası, gece beşiği ve güvenli,
Ve eğer hiçbir şey kalmadıysa aklımda yaşadığımdan
Gözlerinin her zaman görmediğindendir beni.

Yaprakları günün ve pembe şarabın köpüğü,
Rüzgârın sazları, kokulu gülücükler
Işık dünyasını saran kanatlar,
Gökyüzü ve deniz yüklü gemiler,
Gürültü avcıları ve renk kaynakları.

Tanların kuluçka yatağından doğan kokular
Yıldızların samanı üzerinde yatan
Saflığa bağımlı gün gibi tıpkı
Dünya da bağımlıdır senin tertemiz gözlerine
Ve akar bütün kanım bakışlarında senin.

Çeviri : Özdemir İNCE

Şiir / Rıdvan Sözener

İyi insanlar her zaman yenilmiştir.

Annesini görünce bir bebek

nasıl bırakırsa elindekileri. Gösterir bunu biraz.

Biraz da bir kuşun düşmesi uçup dururken

bir adamın bunu farketmesi...

Güzel insanlar her yerde yenilmiştir.

Gençkızların kırlardaki durumu anlatır bunu biraz.

Biraz da evdeki çiçeklerle dertleşen kadınlar...

Yenilmek iyidir

Her defasında daha güzel yenilmek arzusuyla.

Yenilmek güzeldir

Her defasında daha iyi yenilmek umuduyla.

Dergah Dergisi / Sayı 131

O Kendini Çağırınca / Cemil Yüksel

o kendini çağırınca

bahçenin yeşili seslenir ışıltılarla
boynuyla salınan çiçekler gibidir rüzgar

tam o vakit duvar dipleri
gölgesine saplamış parlaklıkla sarsılır.

huşu içinde yazılmış yazı ve

kabuklarını döken ağaç

okunması zor işaretler taşır
gecenin rengini emen saçlarına.

o kendini çağırınca

elma dilimi hatırlar, harf kelimeyi

yaprak ağacı, su dağı hatırlar

yüzüne doğrulmuş her ayna güneş gibi

damlatır mumu kenarından
tek başına sıcaklık kalır 
o kendini çağırınca

ne zaman göz göze gelinirse orada
dalınabilir uçsuz bir derinliğe 
sonsuz düşmek de yine gözlerden
sevgiden bir el tutmuş uzayı, 

işleye işleye çağırır köklerinden ormanı

binlerce kuşun sesi akşam üstüdür 

yamacı yankılanır kelimelerden

cennet milyon yılda durulmuş bir gök

deniz kendine bakıldığında hatırlar

güneşe doğru hangi iplerle çekildiğini

binlerce havalanmış doğan

bir resim için kurulmaz göğe

yırtıcı ve çeviktir açlık

uyan diye sarsar karanlığını

o kendini çağırınca.

Gidilmeyen Yol / Robert Frost

Sarı bir ormanda ikiye ayrıldı yolum,

İkisinden birden gidemediğim ve yoldaki

Tek yolcu olduğum için üzgün, uzun uzun

Baktım görene kadar birinci yolun

Otlar çalılar arasında kıvrıldığı yeri;

Sonra öbürüne gittim, o kadar iyiydi o da,

Ve belki çimenlik olduğu, aşınmak istediğinden

Gidilmeye daha çok hakkı vardı; oysa

Ordan gelip geçenler iki yolu da

Eş ölçüde aşındırmıştı hemen hemen,

Ve o sabah ikisi de uzanıyordu birbiri gibi

Hiçbir adımın karartmadığı yaprakların içinde,

Ah, başka bir güne sakladım yolların ilkini!

Ama bilerek her yolun yeni bir yol getirdiğini,

Merak ettim, başa dönecek miyim diye.

İç geçirerek anlatacağım bunu ben,

Nice yaşlar nice çağlar sonra bir yerde:

Bir ormanda yol ikiye ayrıldı, ve ben-

Ben gittim daha az geçilmişinden,

Ve bütün farkı yaratan bu oldu işte.

Çeviri: Selahattin Özpalabıyıklar

8 / Cemil Yüksel

bunların hepsini sen planladın değil mi?

bu yağmuru yağdırıp, bulutları çizdin koyu koyu

aramıza bir soğukluğu aldın koydun çok hızlıca

tek dokunuşla bira şişesinin kendini kırması gibi

bir yanıt ararken, tesadüf zihnin kaplıca suları
karşılıyor dünyaya çıktığı kaynağı.

sağanakta şemsiye altında üç kişi 

ıslanmak sadece bir kişi için imkansız

bazen sıtmalar tutar gibi olunur

bazen bazı duvar diplerini ısıtan küçük bir ilgidir

tramvaylarda birbirini özenle dinleyen

olgun çocuklar gibi

alıp yerleştirdin hemen ön koltuğa

giyinip çıkmış gibi kendine doğru yakınlığı

gözlerinden, kalbinden, dudaklarından çıkardın

kapkara ve kırmızı öpücüklerle iç yüzünü

bunların hepsini sen planladın değil mi?

bahar uzanmış gibi kollarından

sulara vapurlar gibi Kadıköy Karaköy arası

upuzun sekiz saat ıslanmış sessizlikten.

bölüp başlamak ortasından geceyi

küçülen bir hayal gibi tadıyoruz 
iki kulağın duymak için eğildiği dikkati.

kelimeleri dışarıda bırakan kabul

neşe katarak büyütüyor çiçeklerini

inanmıyorum buna, sen planladın değil mi?

Bir Rüzgar Bir Dalga / Cemil Yüksel

kalınabilir, yarısı sulara gömülü gövdesiyle
bir deniz kıyısında, yarı ıslak yarı kuru bir canlı gibi.

bilmek istedikçe, dipleri eşeleyen huzursuzluk ve

her imdat daha bir aşağıya çeken

suları izle, sular gibi hatırla bırakmayı
bir rüzgar bir dalga ansızın gelip alacağı tutar.

Can Yücel / Sevgi Duvarı

Sen miydin o yalnızlığım mıydı yoksa
Kör karanlıkta açardık paslı gözlerimizi
Dilimizde akşamdan kalma bir küfür
Salonlar piyasalar sanat sevicileri
Derdim günüm insan arasına çıkarmaktı seni
Yakanda bir amonyak çiçeği
Yalnızlığım benim sidikli kontesim
Ne kadar rezil olursak o kadar iyi

Kumkapı meyhanelerine dadandık
Önümüzde Altınbaş, Altın Zincir, fasulye pilakisi
Ardımızda görevliler, ekipler, Hızır Paşalar
Sabahları açıklarda bulurlardı leşimi
Öyle sıcaktı ki çöpçülerin elleri
Çöpçülerin elleriyle okşardım seni
Yalnızlığım benim süpürge saçlım
Ne kadar kötü kokarsak o kadar iyi

Baktım gökte bir kırmızı bir uçak
Bol çelik bol yıldız bol insan
Bir gece Sevgi Duvarını aştık
Düştüğüm yer öyle açık seçik ki
Başucumda bi sen varsın bi de evren
Saymıyorum ölüp ölüp dirilttiklerimi
Yalnızlığım benim çoğul türkülerim
Ne kadar yalansız yaşarsak o kadar iyi

Dürüstlük / Red Hawk

Gerçek dürüstlüğün ne olduğunu görmek istersen

köpekten ötesine bakma.

Köpek iyi görünmeyi hiç takmaz

Ama Kraliçe’nin annesinin bacağına sarılacaktır

şayet canı isterse. Köpek

senin ne halt düşündüğünü umursamaz

Papa’nın huzurunda taşaklarını yalar

eğer canı böyle yapmak istiyorsa.

Köpek hiçbir gücün, zenginliğin

şöhretin karşısında ayağa kalkmaz.

İmparator’un kıçını ısırır eğer

yemeğine el uzatırsa; köpek

bacağını kaldırır, Başbakan’nın limuzininin

akyanaklı lastiğine ya da sıçıverir

Dalai Lama’nın seccadesine

çünkü o bir köpektir ve köpekler

böyle yapar ve

özdeki bozulmamış gizli bir parçada

köpeklerin bu dürüstlüğüne hayran oluruz, çünkü

kendimizde bulunmadığını görürüz ve

biliriz, böyle bir dürüstlüğün

bu dünyada korkunç bir bedelle geldiğini.

Belimin Altına Güzelleme / Cemil Yüksel

birileri merak ediyordur

 –ettikleri muhakkak- diye söylüyorum

belimin altında ne var

çiğdem çiçeği yumrulu mavi otsu

ilkbahar ve sonbahar da açar

kekik ve çürümüş et kokusu

uzay mimarisi yer çekimsiz bir dünya var

belimin altında

korkunun tutkuyla ağzıma dilini daldırması var

her türlü kibrin yargılamanın çaresizliği

belimin azcık daha altında

duvarlara astığınız resimler, boş bakışlar

köprü üstünde kaptığınız atlara binememeniz var

daha da merak ediyorsanız

ibneler, çirkin orospular, baldırlı travestiler

üç beş kadın da var ayrı ayrı hepsi yatakta

sonra hepsinin aynı yatakta olması var

dünyanın tüm kadınları ne büyük yatak

-içlenme sesi-

incinmişliğin kır çiçekleriyle ezilmiş yüzün var

güzel kardeşim belimin azcık biraz daha altında

yalanlar, senin yılanların, söz vermeyi kusmuşluğun

senin çaresizliğin var

denize girmiş çocukların sevinci var ahanda

sudan çıkmak istemeyen çocukla

yıkanmak istemeyen çocuğun aynı isteği var

hırlayan köpek yüzleri, sokağın tam ortası da var

lambalardan güneş yapma imdadı

kahkahanın alay küpü, otoyol var vızır vızır

sikindirik bisikletler, kırılmış birkaç bira şişesi var

güzel alkoller en tadında

bir kadında başka kadınları öpmek var

ah biliyordumlar, bilmez miyimler, bilmiştimler var

hissediyorumlar enerjimler gelmiştiler

santral işte bunlar belimin az biraz daha altında

belimin altında ne var biliyor musun

ah be güzel kardeşim

az biraz daha altında s*k var.

Aşk Değil Bu / Cemil Yüksel

yok hayır aşk değil bu

bir bulutun diğer bulutla karşılaşması

beyazlığın değmesi hürlüğün dolaşması

sarılması gibi pabuca kadifenin

sıcaklığın ve temizliğin uzaması bu

hayır hayır aşk değil bu, adını boşver

suların boyuna aşağılara doğru görmesi

buluşmayı azdıran bir sevinçle

kanması çağıltıyla, müziğin

yol üstündeki yeşili canlandırması

mavinin üstüne boşalması gökyüzüyle

sesinin ayarlarını durmadan değiştiren

miden değil sadece, gırla boğazına çıkmış

bir salınım heyecandan iteklenen

aşk değil bu kimsenin yeteri yok buna

dönüp bakmak gibi durmadan ilginin

yönelerek mutlak bir an kurması

boşluktan sarmaş dolaş göğüs kafesi

güvercinler gibi şişiyor her kelimede

hayır aşk değil bu

evet aşk değil bu

aşk değil bu

aşk değil

aşk.

Not: Gökyüzündeki iki bulutun birbirine değip ve karışmasının

        anlık tanıklığından çıkmıştır bu şiir

Seviyorum Seni / Cemil Yüksel

yeşil erik gibi seviyorum seni

ağzında taşkınlığa varan sular

sözcükleri az az çıkarmış dilinden

tutkuya ağır koşan ayak bileklerinle

geldiğin oluyor her türlü hazırlığa

kararmış incir gibi seviyorum seni

pazarlarda bağrılan utancın yayık sesi

gözlerine değen onlarca rengin

bir araya gelince yoğun ve yayılan

açılınca övüyorsun her türlü kırmızılığı

mis gibi kokan kavun gibi seviyorum seni

güneş lekesi benleri toplayan sarıdan

avcuna yerleşmiş tam bir uygunluk

dönüp durdukça karşılaştığımız yol kenarında,

kamyon kamyon devriliyorsun her türlü mutluluğa

dişleri çağıran kırmızı elma gibi seviyorum seni

bir buluşu çağıran sezgiyle, birdenbire

ağaç toprak su ve kökleri bütüne doğru buluşturan

tohuma doğru ilerledikçe bulan boynunla

uzanarak süzülüyorsun her türlü öpücüğe